Depi kèk tan, kesyon « Jou Jedi » a se yon pawòl ki pa sispann repete nan bouch yon latriye moun nan sosyete a, sitou jenn yo , ki yo menm pa mal pou atache ak divès pratik. Nan sousi pou konnen kisa bagay la ye nan pwofondè li, redaksyon Passion Info Plus la te mennen yon ankèt.
Daprè etid inivèsite Britanik London School of Economics, meyè jou nan semèn lan moun ka fè bagay rete jou Jedi sitou nan maten. Paske nan katriyèm jou senmenn nan nivo òmòn yo ogmante, nan sans sa testostewòn ak estwojèn yo miltipliye 5 fwa. Yon lòt kote, fè bagay la jou sa ede moun ranfòse kapasite defans kò yo.
Selon kretyen yo, jedi se yon jou sakre paske se lè sa Jezi te chwazi manje ak disip li yo. Vodouyizan yo pran l oserye tou paske pou yo li se « Jou freda ». Se pa jodi a jou sa ap repete nan sosyete a. “ Wololoyyyy ! Se te yon jou Jedi. Yon jou Jedi aprè midi. Mwen te san distraksyon. Mw te santi m te san pozisyon…”, pawòl Coupé Cloué sou moso mizik « Myan Myan », ki make tout yon jenerasyon. Wendy, Baky, Tonymix….se pami atis ki mansyone jou sa tou nan mizik yo.
Nou te fè yon ti koze ak yon konfrè jounalis. “ Jou Jedi se yon eslogan ki vin pi popilè sitou aprè sòti Mixtape Doub Pakin, DJ Tony Mix lan. Kounya nou ka remake jou sa vin pran yon anplè egzajere jistan moun ale fè rechèch epi di se pi bon jou pou moun fè sèks. Yon jou moun ka twonpe moun, yon jou bagay yo melanje elatriye. Men èske se vre? Sa se yon lòt deba paske moun fè sèks tout jou, moun twonpe moun tout jou ”, reyaksyon konfrè a.
Anpil ekspresyon itilize jou sa tankou «fè legim, dan krab, 69, pankabann,…»
Wi pawòl ki itilize pou pale sou aktivite ki fèt nan jou sa anpil. Konfrè a ki byen enfòme nan sektè a fè nou konnen lè moun wè legim, yo wè melanj. Nan sans sa koze legim nan gen rapò ak koze sèks. Se kòmkwa bagay yo melanje, ka gen krèy, ka gen toulèbagay…
Yon lòt kote, nou te pale ak yon jènn DJ ki pran jou sa oserye anpil. “ Jou Jedi se jou m fè nouvo eksperyans, se jou m pwofite bay medam yo (limenna) randevou. Anpil koze fèt, jou Jedi se jou tout bgy ka chavire, se jou enpwovizasyon. Sitou se jou kote w gen aksè ak madan blodè ”, se konfidans DJ Power fè nou pandan l ap ri lè souvni yo ap vin nan tèt li.
Malgre li pa pran plezi nan sa, men DJ a fè n konnen jou sa mesye yo manje anpil madanm moun. Pou jan eslogan jou Jedi a vin frekan deyò a, eta despri sa koz fanm yo vin pi fasil nan jou a sitou gen nèg ki itilize eslogan an kòm agiman pou konvenk medam yo. Jou sa tout blòdè yo (Plug) konekte.
“ Anndan jou Jedi anpil ekspresyon itilize tankou ‘jou tout ti krab pral fè legim, jou kle machin start moto, jou antre nan relasyon moun’. Fòk yon nèg toujou gen kontwòl patnè li, sinon li pral plenyen wi. Tout pawòl sa yo se yon fason pou yo di w
jou sa yo pa epanye moun. Depi w la ou antò. Depi w sou sa w ap jwenn bagay pou kenbe nan men w ”, toujou selon eksplikasyon jenn DJ a.
Gen yon koze 69 k ap pale nan jou sa. Nou te pale ak Fabiola , yon jènn dam ki enfliyan anpil e ki gen pyè l atè a. Pou n kòmanse, li di nou Jedi se jou moun fè pi bon plimen.
Passion Info Plus : Sak diferan nan jou sa ki rann plimen an pi bon ??
Fabiola : diferans la sèkè Vayb la vini ak zonyon, dan krab e menm sèks anal tou. San nou pa bliye 69.
“ Dan krab se lè moun lan mete pous li nan vajen fi a epi yon lòt nan dèyè (anus) fi a. Bagay yo anpil, 69 la li menm se lè fi a ak gason an kouche bwa ( kòk ) gason an nan bouch fi a epi vajen fi a nan bouch gason an. Youn ap fè tibèf pou lòt ”, eksplikasyon li pote pou nou sou pratik sa yo.
Dlo a pa koule yon sèl bò
Anpil jenn itilize jou sa pou fè anpil koze, kòm sa n li yo. Fòk nou di jou sa pa reprezante menm bagay la pou tout moun.
“ Jedi jis reprezante katriyèm jou nan semèn nan pou mwen. Donk se 4èm jou lekòl mw. Mwen pa fè anyen aprè ale nan inivèsite. Mw pa regle anyen espesyal, li rete yon jou tankou tout lòt ”, deklarasyon Sandra ki nan twazyèm ane syans enfimyè.
Kanmèm Sandra tande pale de sa jenn parèy li ap regle nan jou sa. Lè nou mande l si sa yo pa janm pike kiryozite l pou li al eseye wè sa bagay la ye. Li reponn konsa : “ Heee ! Non. Chak moun ap jere biznis yo…epi moun mwen frekante yo sou menm longè dond avè m. Si yo gen pou pale de jou Jedi y ap jis raple m al manyen liv mw ”.
Mwen pa mye plase pou m konseye sak pa wè bagay yo menm jan avè m. Men m ap di tout sa ki kenbe liv yo felisitasyon e sa ki deside fè chawa… kontinye fe sa yo renmen mwen paka kont yo. Men yon bagay pou yo pa bliye, demen sidyevle lavi gen pou anfas yo. Se ap moman verite a, moso pawòl etidyant lan.
Foulay
Dènye tan sa yo, akoz rezo sosyal yo anpil moun vann sa yo pa ye. Montre y ap mennen yon bèl vi jis pou fè moun plezi pandan ofon se foulayy k ap fèt. Ebyen menm nan jou Jedi a bagay la rive.
Gen moun ki pa regle anyen vrèman nan jou jedi a sitou moun ki pa gen mennaj yo, malgre y ap poste pawòl sou estati yo fè pòs sou lòt rezo yo. Genyen ki konn di yo pa regle anyen vre men yo paka pa fè foulay, selon sa yon enfliyansè fanm fè nou konnen.
“ Mwen gen yon zanmi m kòm prèv ki pa janm fè anyen nan jou a men ki toujou ap di ‘Jodi Jedi’ ”, koze li di nou.
Nou te fè yon ti koze ak yon sosyològ sou koze a
Nan yon sans jou Jedi a enskri nan eslogan 3 jou lekòl 2 jou plezi a. Wikenn kòmanse vandredi kote etidyan ak ekolye gen ase libète pou fè pwogram, plan plezi yo… Nou ka pran kòm egzanp monte Rabòday la 2014-2015. Gen moun ki rele l tèt wikenn. Kantite estrès peyi a bay vin lakòz kad la vin elaji, moun yo vin apwopriye de jou Jedi a ki anonse wikenn pou yo al chèche lwazi.
“ Apwopriyasyon moun yo genyen ak jou Jedi a, sou plan sosyolojik, se yon veritab bezwen moun yo ap eksprime. Jènn yo bezwen lwazi, aktivite ki ka pèmèt yo rilaks ak epanouyi yo. Sosyete a pa gen anpil aktivite nan sans sa. E nan yon sosyete ki chaje estrès moun yo chaje demand sitou pou anbyans. Domaj pa gen politik piblik pou favorize espas pou jenn yo epanouyi nan aktivite nan sans sa. Nan yon sosyete ki pa gen espas lwazi, pa gen sinema, teyat, klèb literè…e sak genyen yo rezève ak yon kategori sosyal byen detèmine e moun k ap pote eslogan sa yo pa gen aksè ak yo. Daprè sosyològ Beauséjour, jènn yo bezwen lwazi, anbyans, epanouyi tèt yo ”, analiz nou jwenn nan men Maxo Saint-Louis, etidyan nan sosyoloji.
Atachman Ayisyen ak banbòch oubyen plezi sòti nan yon apwòch istorik. Jean Price Mars eksplike sa lè li di : « le peuple haïtien c’est un peuple qui dans sa souffrance rigole, chante, danse… Doc: Livre Ainsi parla l’oncle ». Konsa tou depi peryòd kolonizasyon esklav yo te konn chante ak danse pou eseye bliye pwoblèm yo. Atachanman sa yo pèmèt moun yo mye viv sitiyasyon yo ladan pandan y ap batay. Konsa tou se pou reponn ak bezwen divètisman yo genyen, selon opinyon etidyan Fakilte syanzimèn nan Inivèsite Leta a k ap eseye montre nou sa ki lakòz aderasyon moun yo sitou jenn yo ak plezi.
Antouka, tout moun gen fason pa yo pou satisfè bezwen yo. Epikiryen yo pa negosye sa, sak pi enpòtan se mete limit nan foli yo.
Fabiola se yon non fiktif
